Jak miasta i gminy realizowały inwestycje? Zobaczcie pozycję Radziejowa

Pismo Samorządu Terytorialnego "Wspólnota" wydało ranking samorządów. Tym razem pod lupę wzięto inwestycje, które gminy i miasta zrealizowały. Jak wypada Radziejów?

- Kto jest liderem inwestycji w Polsce? Które samorządy relatywnie najwięcej przeznaczają na rozwój swoich jednostek? W naszym najnowszym zestawieniu jest kilka niespodzianek. Na przykład wśród województw – podkarpackie zwyciężyło po raz pierwszy - piszą autorzy.

Piotrków Kujawski

Niewielki spadek zanotował Piotrków Kujawski z wynikiem 483 (średnia per capita 992,52 złotych). Wcześniej miasto zajmowało pozycję 479. 

Radziejów

Miasto Radziejów osiągnęło średnie wydatki inwestycyjne na poziomie 1344,38 zł na mieszkańca w latach 2021-2023. Jest to aktualnie 53. miejsce (poprzednio 68. miejsce, 97. miejsce oraz 94. miejsce).

Inowrocław

Inowrocław w latach 2021-2023 zajmuje 267. miejsce. To oznacza spory spadek w stosunku do tego co było w latach przed pandemią, kiedy nasi sąsiedzi zajmowali 100. miejsce. W kolejnych latach nastąpił spadek inwestycji do 193. miejsca oraz w latach 2020-2022 gdy zajmował 264. miejsce. Średnie wydatki majątkowe per capita 2021-2023 wynoszą 323,65 złotych. 

W rankingu gmin wiejskich, Gmina Inowrocław zajmuje 1120 miejsce. Aktualnie per capita wynosi 1184,69.

Kruszwica

1098,49 wynoszą średnie wydatki majątkowe per capita w Kruszwicy. Aktualnie legendarna stolica Polski zajmuje 439. miejsce (spadek z 372. miejsca w latach 2020-2022). Wcześniej Kruszwica zajmowała 387. miejsce (2019-2021) oraz 505. miejsce (2018-2020) i 506. miejsce w latach 2017-2020.

Pakość

Pakość aktualnie osiągnęło średnie wydatki majątkowe per capita na poziomie 1213,40 złotych i zajmuje 382. miejsce. To duży awans w stosunku do lat poprzednich (453. miejsce w latach 2020-2022) oraz 576. miejsce (2019-2021).

Gniewkowo

Gniewkowo zajmuje aktualnie 278. miejsce i jest to awans z 317. miejsca. Per capita wydatków majątkowych to 1440,87 złotych.

Złotniki Kujawskie

Złotniki Kujawskie zajmują 519. lokatę z kwotą 1850,30 złotych i to awans z 591. miejsca, a wcześniej z 884. miejsca.

Rojewo i Dąbrowa Biskupia

Duży spadek zalicza Rojewo. W latach 2021-2023 zajmuje 1398. miejsce z per capita 811,33. Wcześniej była to pozycja 947. Niewielki awans w rankingu zaliczyła Dąbrowa Biskupia, która wcześniej zajmowała 1322. miejsce a aktualnie jest to pozycja 1284 z per capita średnich wydatków majątkowych na poziomie 983,05.

Mogilno

Dobrze w rankingu od lat wypada Mogilno, które zbliża się do swojego wyniku z lat 2019-2021 (41. miejsce). Aktualnie jest to miejsce 42 z per capita 1447,91 i awansem z 57. miejsca.

Strzelno

Nieco lepiej wypada Strzelno, które awansowało z 466. miejsca na 457. Średnia per capita wydatków majątkowych wynosi 1060,65.

Jeziora Wielkie

Duży awans w rankingu zanotowały Jeziora Wielkie, które zajmują aktualnie 48. miejsce z wynikiem 3517,86. To awans spory.  W latach 2020-2022 gmina zajmowała 363. miejsce, a za okres 2019-2021 była to lokata 1107. 

Metodologia rankingu

Jak pokazują dane, wielkość inwestycji samorządowych w 2023 roku wyraźnie wzrosła nie tylko w porównaniu z rokiem poprzednim, ale w ogóle była najwyższa w najnowszej historii samorządów w Polsce. Informacja ta może się wydawać zaskakująca, jeśli pamiętamy alarmujące doniesienia o pogarszającej się sytuacji finansowej, w tym o spadku nadwyżki bieżącej w wielu gminach i powiatach.

Ten wzrost był w poszczególnych kategoriach samorządów bardzo nierównomierny. Wyróżniały się miasta na prawach powiatu. Przed 2021 r. spadek wydatków majątkowych był tam najszybszy, a następnie – w dwóch ostatnich latach – wzrost był najwolniejszy. I tak, w roku 2021 spadek poziomu inwestycji w dużych miastach wyniósł w porównaniu z rokiem poprzednim prawie 13 proc., podczas gdy w gminach zaledwie nieco ponad 1 proc., a w powiatach – prawie 4 proc. Po 2021 roku miasta na prawach powiatu notowały już wzrosty, ale na minimalnym poziomie. W roku 2022 było to 8,5 proc., a w 2023 r. – zaledwie 1,5 proc. W tym samym czasie roczny wzrost poziomu inwestycji w gminach wyniósł 28 proc. w 2022 i 34 proc. w 2023 r. Wskaźniki dla powiatów i województw były bardziej podobne do tych gminnych niż do obserwowanych w największych miastach.

Sektory, w których samorządy inwestują najwięcej, nie zmieniają się od lat. Są to przede wszystkim transport (ponad 45 proc. wartości wszystkich projektów) oraz gospodarka komunalna (ponad 15 proc., jeśli liczymy także wydatki na infrastrukturę wiejską, które klasyfikowane są w dziale klasyfikacji budżetowej rolnictwo). Aż 37 proc. wartości nakładów pochłonęły drogi, w tym 17,5 proc. drogi gminne. Ponad 4 proc. to wydatki na transport zbiorowy, głównie miejski.

Metoda rankingu jest identyczna jak w poprzednich latach. Pod uwagę bierzemy całość wydatków majątkowych poniesionych w ostatnich trzech latach (w tym przypadku 2021–2023). W ten sposób chcemy uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza w mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, by potem okresowo spadać do niższego poziomu.

W trzech kategoriach mamy tych samych liderów, utrzymujących pozycje od wielu lat. Są to Opole wśród miast wojewódzkich, Świnoujście wśród miast na prawach powiatu i Kleszczów wśród gmin wiejskich. Drugi raz pierwsze miejsca zajęły powiat słupecki, Wysokie Mazowieckie oraz Ścinawa. Natomiast województwo podkarpackie zwyciężyło w naszym rankingu po raz pierwszy.

Autorzy rankingu